Από τα Νεογιλά στα Ενήλικα Δόντια

Από τα νεογιλά στα ενήλικα δόντια

Υπάρχουν 20 νεογιλά δόντια και είναι πολύ μικρότερα από τα 32 μόνιμα δόντια των ενηλίκων. Αυτό το πρώτο σύνολο δοντιών αποτελείται από τέσσερις κοπτήρες, δύο κυνόδοντες και τέσσερις γομφίους σε κάθε σαγόνι.

Τα πρώτα δόντια αρχίζουν να σχηματίζονται όταν το βρέφος είναι ακόμα στη μήτρα και εμφανίζονται στους πέντε με οκτώ μήνες ζωής, αν και αυτό ποικίλει και συνήθως τα αγόρια είναι λίγο πιο αργά από τα κορίτσια. Τα τελευταία από αυτά τα πρώτα δόντια βγαίνουν συνήθως όταν το παιδί είναι μεταξύ δύο και τριών ετών.

Τα νεογιλά δόντια αρχίζουν να πέφτουν, κατά μέσο όρο, γύρω στα έξι χρόνια και μέχρι τα 12 κατά μέσο όρο. Σε κάθε σαγόνι, οι τέσσερις αρχικοί κοπτήρες αντικαθίστανται από τους τέσσερις μόνιμους, οι δύο αρχικοί κυνόδοντες από τους δύο μόνιμους και οι τέσσερις αρχικοί γομφίοι από τέσσερις μόνιμους προγόμφιους.

Γύρω στην ηλικία των έξι ετών, εμφανίζονται οι τέσσερις μόνιμοι γομφίοι στο πίσω μέρος του στόματος. Δεν έχουν «αντίστοιχα» νεογιλά δόντια.

Στην ηλικία των 13, κανονικά δεν έχει απομείνει κανένα από τα πρώτα δόντια στο παιδί, που τώρα έχει 28 από τα μόνιμα 32 δόντια στο στόμα του. Τα τελικά μόνιμα δόντια που εμφανίζονται είναι συνήθως οι τρίτοι γομφίοι ή φρονιμίτες που μπορεί να βγουν οποτεδήποτε από την όψιμη εφηβεία ως την αρχή ή τα μέσα της τρίτης δεκαετίας της ζωής (ή και καθόλου).

Καθώς τα νεογιλά δόντια πέφτουν, είναι συνηθισμένη η λάθος αντίληψη ότι δεν έχουν σημασία. Τα πρώτα δόντια έχουν έναν αριθμό σημαντικών ρόλων:

• Τα πρώτα δόντια είναι το πρώτο βήμα για την πέψη της τροφής – μάσημα, δάγκωμα και άλεσμα.
• Τα πρώτα δόντια λειτουργούν ως οδηγοί για τα μόνιμα. Κρατώντας σωστές αποστάσεις στο στόμα, βοηθούν ώστε τα μόνιμα δόντια να μπουν στο στόμα στις σωστές θέσεις. Αν τα πρώτα δόντια χαθούν πρόωρα λόγω τερηδόνας, υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες τα μόνιμα δόντια να βγουν στραβά ή να παρεμποδιστούν από άλλα δόντια.
• Τα πρώτα δόντια επηρεάζουν την ανάπτυξη και εξέλιξη του προσώπου και των μυών του σαγονιού.
• Η τερηδόνα και οι ασθένειες των παιδικών δοντιών μπορούν εύκολα να περάσουν στα μόνιμα δόντια καθώς αυτά ανατέλλουν. Οι πρώτοι γομφίοι παραμένουν στο στόμα μέχρι την ηλικία των 10 με 12 ετών και έχουν πολλές πιθανότητες να περάσουν την τερηδόνα στους νέους γείτονές τους.
• Αν περάσει στη ρίζα του δοντιού, η μόλυνση ενός από τα πρώτα δόντια με τερηδόνα μπορεί να καταστρέψει το μόνιμο δόντι που αναπτύσσεται ακριβώς από κάτω.

Η περίοδος της μικτής οδοντοστοιχίας αρχίζει γύρω στα έξι χρόνια ζωής, με το στόμα να διαθέτει κάποια από τα πρώτα και κάποια από τα μόνιμα δόντια.

• Τα νέα μόνιμα δόντια δεν έχουν ωριμάσει πλήρως. Τα πρώτα χρόνια στο στόμα είναι κρίσιμα καθώς αυτά τα δόντια είναι πιο αδύναμα και ευάλωτα στην τερηδόνα.
• Οι “γομφίοι των έξι ετών” είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς σε σφραγίσματα – είναι τα πρώτα μόνιμα δόντια που εμφανίζονται στο στόμα και βγαίνουν πίσω από τα παιδικά δόντια, γι’ αυτό είναι εύκολο να τα ξεχάσει κανείς.
• Η ανομοιομορφία της μικτής οδοντοστοιχίας κάνει πιο δύσκολο το καθάρισμα και την προστασία των δοντιών.